Βούτυρο,
ζάχαρη, γάλα, αλεύρι και μαγιά. Αυτά μόνον τα υλικά είναι αρκετά για να δώσουν
μια πραγματική νοστιμιά. Γλυκό όσο χρειάζεται, τραγανό και συνάμα τρυφερό,
βουτυράτο και συνάμα ελαφρύ, απλό ή γεμιστό, με μαρμελάδα ή με σοκολάτα. Ένα croissant! Να ξεκινήσεις τη μέρα σου τρώγοντας αυτήν την
αφράτη ζύμη σε σχήμα μισοφέγγαρου! Να σου θυμίζει τη σελήνη στο πρώτο της
γέμισμα! Ένα croissant! Να σε πηγαίνει
πίσω στην εποχή που αυτοκρατορίες γεννιούνταν και πέθαιναν, πόλεμοι, συμμαχίες
και αντιπαλότητες ήσαν στην ημερήσια διάταξη.
Βιέννη.
14 Ιουλίου 1683. Οι Τούρκοι φτάνουν για δεύτερη φορά μπροστά από την πόλη.
Χιλιάδες στρατιώτες (υπολογίζονται στις 130.000) και πολλά κανόνια την
απειλούν. Οι κάτοικοι θυμούνται την τουρκική αγριότητα της πρώτης πολιορκίας που έγινε το 1529 και είναι αποφασισμένοι να αμυνθούν. Οι Τούρκοι, κατά την τακτική
τους, σκάβουν υπόγεια λαγούμια με σκοπό να ανατινάξουν τα τείχη της πόλης.
Όμως -λέει ο μύθος- οι Βιεννέζοι αρτοποιοί, αυτοί που μένουν ξάγρυπνοι όλη τη
νύχτα για να εφοδιάζουν με ψωμί την πολιορκημένη πόλη, ακούν τον θόρυβο που
κάνουν οι αξίνες, εντοπίζουν τα σημεία και ειδοποιούν τον αυστριακό στρατό.
Άγριες μάχες γίνονται κάτω από τη γη. Εν τω μεταξύ καταφθάνουν και 80.000
Πολωνοί ουσάροι υπό την αρχηγία του Jan
III Sobieski. Οι Ευρωπαίοι καταφέρνουν να
αποτρέψουν μια μεγάλη ανατίναξη και ο τουρκικός στρατός, αναγνωρίζοντας την
ήττα του, εγκαταλείπει την πολιορκία στις 12 Σεπτεμβρίου, αφήνοντας ήσυχη την
Ευρώπη να συνεχίσει την πρόοδο και την ανάπτυξή της. Τότε, οι αρτοποιοί, για να
γιορτάσουν τη νίκη, παρασκευάζουν ένα βιεννέζικο γλύκισμα γνωστό από τον 15ο
αιώνα με το όνομα Kipfel.
Ειδικά όμως για την περίσταση, διπλώνουν τη ζύμη με τέτοιο τρόπο ώστε να πάρει
το σχήμα της ημισελήνου που είναι το σύμβολο της τουρκικής σημαίας.
Το
croissant έχει γεννηθεί! Η Ευρώπη έχει
σωθεί! Και σήμερα η μέρα είναι αφιερωμένη σ’ αυτήν.
Ο
γάμος της Αυστριακής Marie
Antoinette με
τον Γάλλο βασιλιά Louis
XIV φαίνεται ότι ευθύνεται για την
εισαγωγή του Kipfel στη γαλλική ζαχαροπλαστική παράδοση. Η νεαρή βασίλισσα, για
να αγκαλιάσει τη νέα της χώρα, υποχρεώνεται να διακόψει τους δεσμούς με την
πατρίδα της. Ούτε τα αγαπημένα της σκυλιά δεν της επιτρέπουν να μεταφέρει στη
Γαλλία. Όμως, εκείνη θα αρνηθεί πεισματικά να στερηθεί το αγαπημένο της Kipfel,
το οποίο απολαμβάνει ιδιωτικά, παρότι το πρωτόκολλο επιβάλλει το βασιλικό
ζευγάρι να λαμβάνει το πρωινό του ενώπιον της αυλής. Αργότερα, το 1838 ή το 1839, ο
Βιεννέζος August Zang ανοίγει στο Παρίσι, στην οδό Richelieu 92, την
φημισμένη Boulangerie Viennoise φέρνοντας μαζί του τη συνταγή
του αυστριακού Kipfel το οποίο πολιτογραφείται γαλλικό και αποκτά το θαυμάσιο
όνομα croissant. Έδεσμα μόνο για τις ανώτερες τάξεις στην αρχή (η ζάχαρη,
βλέπετε, ήταν πανάκριβη), γίνεται αργότερα αγαπημένο γλύκισμα όλων των Γάλλων,
αγαπημένο γλύκισμα όλων μας.
Και
η λογοτεχνική άποψη για το croissant από το μυθιστόρημα του Βλάσση Τρεχλή, Hotel New York (εκδ.
Κέδρος, Αθήνα, 2015).
Εικόνα 5
Τώρα οι πόλεις διαδέχονται η
μια την άλλη. Orange, Montelimar, Valence, Vienne. Σούρουπο φθάσαν στη Lyon. Στάση. Toilette. Λίγο φαγητό. Περπάτημα
στην αποβάθρα. Λίγα καπέλα ψηλά και ημίψηλα, πολλά ψαθάκια, ψαθάκια που
θυμίζουν φρουτοσαλάτα, ένας αλήτης με bugeaud* περιμένει στη γωνία το
φρεσκοβαμμένο κορίτσι. Βουητό σε μια άλλη γλώσσα. Γεμάτος ο τόπος από
μικροπωλητές. Croissants. Ζαχαρωμένα κόκκινα μήλα. Κορίτσια croissants με
καλάθια στα χέρια, καθισμένα στα παγκάκια ανάμεσα σε μεγαλύτερους. Croissants.
Σουσαμένια ψωμάκια. Κορίτσια μιας ημέρας, όπως η πρώτη μέρα της σελήνης.
Croissants. Μικρές σοκολάτες. Το ρολόι δείχνει ακριβώς. Λευκοί ατμοί γεμίζουν
το σταθμό και τα στόματα χάσκουν. Οι υπάλληλοι στην αποβάθρα, μέσα στην επίσημη
μπλε στολή τους, με τα κίτρινα σιρίτια του αξιώματός τους, ίδιοι στρατηγοί,
κατευθύνουν τα θηρία που βρυχώνται. Οι κλειδούχοι, βουτηγμένοι στο γράσο,
δένουν τα βαγόνια μεταξύ τους και αλλάζουν τα βαριά κλειδιά.
Ένα λευκό σύννεφο γέμισε το
σταθμό. το τρένο ξεκίνησε με καθυστέρηση. Macon, Tournous, Chalon-sur-Saone,
Dijon, Tonner, Montereau, Fontainebleaux, Melun, Paris. Ζαχλωρού, Διακοφτό, Κόρινθος, Ναύπλιο. Αν
κοιτάς τα τρένα και όχι το σταθμό που βρίσκεται πίσω σου, μπορεί σε μια
αποστροφή της πλάνης σου να μπερδευτείς. Το μαύρο θηρίο με τα κόκκινα σιρίτια
δεν έχει πατρίδα. Πατρίδα του είναι οι ράγες. Οι παράλληλες γραμμές χαράζουν
μικρές λωρίδες γης σκεπασμένες αυτή την εποχή με αγριολούλουδα. Το ταξίδι είναι
σαν ένα ποίημα, σαν να διαβάζεις ένα ποίημα. Κερδίζεις όλη τη χαρά που
αποπνέει, αρκεί να του δοθείς. Σου δίνει τη δυνατότητα να φέρεις στην επιφάνεια
του νου σου τον κόσμο που παλεύει μέσα σου. Η κουβέντα ποτέ δεν έχει συνοχή και
αρκεί μια παραξενιά της στιγμής για να την πάει κάπου αλλού. Όμως, για να μη σε
πάει η κουβέντα όπου αυτή θέλει, αποφασίζεις να την κρατήσεις στα χέρια σου. Να
είσαι εσύ ο αφέντης της. Και παίρνεις το λόγο.
«Πες μου, Ελισάβετ, για τα
ταξίδια σου. Πες μου για την πόλη που γεννήθηκες».
Πηγές
για τις εικόνες:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου