200
χρόνια πριν, το Σάββατο 18 Ιουνίου 1815, ο Μέγας Ναπολέων «έζησε το βατερλώ του»,
στη ομώνυμη πολίχνη της σημερινής Brabant-Wallon, λίγα χιλιόμετρα έξω από τις Βρυξέλλες. Έκτοτε,
η λέξη «βατερλώ» ταυτίζεται με τη συντριπτική ήττα.
 |
Ο
Λέων του Waterloo
|
Τον
Μάρτιο του 1815, ο εξόριστος Ναπολέων είχε δραπετεύσει από τη νήσο Έλβα. Η
είδηση έπεσε σαν κεραυνός στην Ευρώπη, την ώρα που στη Βιέννη, την ημέρα
συνεχίζονταν οι εργασίες του συνεδρίου για την αποκατάσταση της ειρήνης μετά
τους ναπολεόντειους πολέμους, με τη συμμετοχή 216 κρατικών αντιπροσωπειών, ενώ
τη νύχτα έδιναν κι έπαιρναν τα γλέντια για την απαλλαγή της Ευρώπης από τον
Ναπολέοντα.
Ο
Ναπολέων αποβιβάστηκε στις Κάννες, κι από εκεί, με 1100 άνδρες, ξεκίνησε για το
Παρίσι. Μπήκε στην πόλη στις 29 Μαρτίου, επικεφαλής 250.000 ανδρών. Ο
αυτοκράτορας είχε για τα καλά επιστρέψει.
 |
Η
επιστροφή του Ναπολέοντα από την Έλβα
|
Η
Ευρώπη ενώθηκε εναντίον του, δημιουργώντας τον λεγόμενο «Έβδομο Συνασπισμό». Ο
εβδομηντατριάχρονος στρατάρχης Gebhard
Leberecht von Blücher
ανέλαβε
την αρχηγία των Πρώσων και ο «σιδερένιος δούκας» του Wellington ανέλαβε
την αρχηγία των βρετανικών δυνάμεων. Οι δύο στρατειές συναντήθηκαν στα
βορειοανατολικά σύνορα της Γαλλίας, έτοιμες να εισβάλουν στη χώρα.
Η
εκστρατεία του Waterloo αρχίζει στις 16 Ιουνίου και διαρκεί 3 ημέρες. Ο
Ναπολέων, ατρόμητος και ριψοκίνδυνος, χωρίζει σε δύο πτέρυγες τον γαλλικό
στρατό: στην αριστερή πτέρυγα αρχηγός είναι ο στρατάρχης Michel Ney, στη δεξιά ο Emmanuel de Grouchy. Υπό την προσωπική του
διοίκηση τίθεται ένα εφεδρικό στράτευμα. Σαν σφήνα τοποθετεί τον στρατό του ο Ναπολέων ανάμεσα στους δύο του
αντιπάλους, αποκόπτοντας τον έναν από τον άλλο.
Στις
16 Ιουνίου, στην πόλη Ligny, στρέφεται εναντίον του Blücher, ο
οποίος υφίσταται βαρύτατη ήττα, χάνοντας 12.000 στρατιώτες. Δεν χάνει όμως το μαχητικό
του πνεύμα και σπεύδει να ενισχύσει τον Wellington, ο οποίος υποχωρεί προς το Waterloo.
Ποια
τυχαία περιστατικά μπορούν να προκαλέσουν μια ήττα, ένα «βατερλώ»; Ποια λάθη; Ποιες
καθυστερήσεις; Ποιες κακές εκτιμήσεις;
Ο
δούκας του Wellington
αναπτύσσει τον στρατό του στο Mont-Saint-Jean, με
προσανατολισμό το νότιο μέρος. Η θέση του είναι μειονεκτική, γι’ αυτό και το
σχέδιό του είναι αμυντικό, καθώς ελπίζει ότι θα καταφθάσει προς βοήθειά του και
ο στρατός του Blücher. Ο Ναπολέων παρατάσσει τον στρατό του στα
νότια του οροπεδίου.
 |
Clément-Auguste Andrieu, La bataille de Waterloo (1852)
|
Εν
τω μεταξύ, ένα τυχαίο περιστατικό: το βράδυ της 17ης Ιουνίου
ανοίγουν οι ουρανοί. Η βροχή είναι κατακλυσμιαία. Το οροπέδιο γεμίζει με παχιά λάσπη. Οι αψιμαχίες αρχίζουν από το
πρωί της 18ης Ιουνίου. Σε όλες οι Άγγλοι αντέχουν, αν και οι Γάλλοι
φαίνεται ότι υπερισχύουν. Μια καθυστέρηση: ο Ναπολέων δεν δίνει το σύνθημα για γενική
επίθεση, περιμένοντας να στεγνώσει το χώμα ώστε να μπορέσει να σύρει το
πυροβολικό του. Μια κακή εκτίμηση: τις 3:30 το μεσημέρι, ο Ney αρχίζει την επίθεση (εν γνώσει του
αυτοκράτορα; ποιος ξέρει;). Με το ιππικό του επιτίθεται εναντίον του αγγλικού
στρατού. Πώς να καταφέρει όμως να διαπεράσει τον περίφημο σχηματισμό των «αγγλικών
τετραγώνων»; Η ώρα περνάει. Οι Άγγλοι ακόμη αντέχουν, αν και οι Γάλλοι φαίνεται
να έχουν την πρωτοβουλία. Στις 7 το απόγευμα ωστόσο φθάνει ο Blücher,
έχοντας κάνει έναν μεγάλο κύκλο. Ένα λάθος: ο Grouchy, που στάλθηκε από τον
αυτοκράτορα, απέτυχε να τον εμποδίσει να
φτάσει στο Waterloo. Οι Γάλλοι βρίσκονται ανάμεσα σε δύο πυρά. Ο Wellington διατάζει αντεπίθεση. Οι
Γάλλοι τρέπονται σε φυγή. Ο Ney
συλλαμβάνεται. 25.000 Γάλλοι στρατιώτες πέφτουν νεκροί.
 |
William Sandler, Battle of Waterloo (1852)
|
9
το βράδυ: ο Wellington και ο
Blücher συναντιούνται στο πανδοχείο La Belle alliance (Η ωραία συμμαχία) και κηρύσσουν το νικηφόρο
γι’ αυτούς τέλος της μάχης.
 |
Πανδοχείο
La Belle alliance
|
Ο
Ναπολέων, επικεφαλής της φρουράς του, έχει διασπάσει τις εχθρικές γραμμές και έχει
καταφέρει να ξεφύγει. Μεσάνυχτα της 20ής Ιουνίου φτάνει στο Παρίσι.
Ο λαός, που κάποτε τον επευφημούσε, τώρα ζητεί τον θάνατό του. Ακόμη και οι πιο
πιστοί του φίλοι τον εγκαταλείπουν. Οι ελάχιστοι που του μένουν επιχειρούν να
τον σώσουν επιβιβάζοντάς τον σε πλοίο για την Αμερική. Οι Άγγλοι
καιροφυλακτούν. Ο αυτοκράτορας αναγκάζεται να παραδοθεί. Του ανακοινώνεται ότι
είναι «αιχμάλωτος της Ευρώπης». Εξορίζεται στην Αγία Ελένη, έναν βράχο στο
κέντρο του Νότιου Ατλαντικού.
Εκεί
πεθαίνει, στις 5 Μαΐου 1821.
 |
Το
νόμισμα των 2.5 ευρώ που κυκλοφόρησε το Βέλγιο
για τα 200 χρόνια από τη μάχη
του Waterloo
|
Πηγές
για τις εικόνες:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου